Şirketine Borçlanmış Masum Köylü

Merhaba yeniden,

Arkadaşlar bakın elli bininci defa söylüyorum, allahınızın aşkına bana yurtdışında yapılacak bir iş bulun. Almanya'da dayısı, Amerika'da abisi, Avustralya'da halası olan kimse mi yok la aranızda, asgari ücretle çalışırım bak. Şimdi kalkıp "bu ülkenin kahrını biz çektik..." tribine girecek halim yok, doğruya doğru, bildiğiniz Beyaz Türk'üm ben. Ama yine de, olmuyor olamıyor, insan burada ne avukatlığından keyif alıyor ne insanlığından.

Bizi bu konuya getiren vesile, yeni Ticaret Kanunu. Gördünüz mü bilmiyorum, geçen senenin sonlarına doğru okumaya bir ucundan başlamış fakat devam etmemiştim. Bugün tekrar bakayım dedim, cezaları araştırdım biraz. O da nesi, TTK değil TCK yapmış adamlar. İlk düzenlendiği haliyle, 37 ayrı fıkrada düzenlenmiş 23 farklı ceza var ve bunlardan sadece biri idari. Örneğin, kendi şirketinizden -gayet meşru sebep ve yöntemlerle- üç beş kuruş borç alsanız bile, dayıyorlar adli cezayı. E iyiymiş? Şirketi hortumlayanla hiçbir farkımız kalmayacak yani, yaşasın denkleştirici adalet.

Sonradan biraz değiştirmişler. Birkaç adli cezayı idari yapmışlar, bir eylemi suç olmaktan çıkarmışlar, bir kısmının da ceza miktarını düşürmüşler... Ama kafa aynı kafa.

Hayır bunu geçtim, kanundur düzeltilir, abicim o ifade yanlışları nedir? Nasıl bir Türkçe kullanıyorsunuz siz, nece konuşuyorsunuz? Kanun editörlüğü için KPSS aramıyorlarsa ben bu işe talibim gençler. Hukuk bakımından Tekinalp ve ekibiyle her zaman yarışamayabilirim ama Türkçe'yi onlardan -pek çok insan gibi- daha iyi bildiğim açık.

Şimdi size, yeni TTK'daki cezaların bir listesini vereceğim. Bunu bir tablo haline getirebilmeyi çok isterdim ama benim istediğim türden bir çalışmayı tablolaştırmayı pek mümkün kılamadım. 2012'de yapılan değişiklikleri içermeyen bir tablo TOBB'un sitesinde mevcut, fakat bilginin güncel olmadığını unutmamak lazım.

*
TESCİL HÜKÜMLERİNE İLİŞKİN CEZALAR

- Tescili zorunlu olan bir hususu tescil ettirmemişseniz veya yaptırdığınız tescilde eksik ya da hatalar varsa, müdür size bunları tamamlamanız için süre veriyor. Eğer bu süre içinde siz hala eksikleri tamamlamamış ya da hataları düzeltmemişseniz: 1000-TL. İDARİ PARA CEZASI 33/1-2

- Tescil başvurusunda bilerek gerçeğe aykırı beyanda bulunmuşsanız: 2000-TL. İPC. 38/1

- Ticaret unvanınızı kanuna uygun şekilde tescil ettirmemişseniz: 2000-TL. İPC. 51/2

HAKSIZ REKABETE İLİŞKİN CEZALAR 62-63

İKİ YILA KADAR HAPİS veya ADLİ PARA CEZASI.

Burada açıkça "reklam yapmayın, öperim" deseler daha iyiymiş bence. Lafı dolandırmanın alemi yok. Buyrun,  teker teker bakalım.

- 55. maddeye aykırılık. Maddeyi buraya tamamen almayı düşündüm ama gerçekten çok uzun, yani diyor ki gözünün üstünde kaşın varsa bence o kaşı oradan al. Siz bir bakıverin.

- Tercih edilmek için kendisi hakkında kasten yanlış bilgi vermek.

- Sırlarını elde etmek için rakiplerin çalışanlarını ayartmak.

- Şirketinde haksız rekabette bulunulduğunu öğrendiği halde bunu önlememek

Kanun bu cezalar bakımından "tüzel kişilerin işlerini görmeleri sırasında bir haksız rekabet fiili işlenirse, tüzel kişi adına hareket eden veya etmesi gerekmiş olan organın üyeleri veya ortakları hakkında uygulanır" diyor. Peki, "eden veya etmedi gerekmiş olan" nedir sizce? Bu "şey" MK'daki iyi niyet kuralından apartılmış gibi değil mi sanki, "bilmeyen ve bilmesi gerekmeyen" gibi. Bu ne allah tillah aşkına ya. Etmesi gerekmiş olan. "Ya işte biz etmeyecektik ama etmiş bulunduk, oldu bi kere..."

Bir de, tüzel kişi olmayan şirket? Nasıl yani? Abicim, adi şirket dışında tüzel olmayan şirket mi var, ayrıca da zaten adi şirkette de sorumluluk doğrudan ortaklar üzerinde değil mi? E peki bu fıkra neyin nesi, kimin fesi?

DEFTER VE KAYITLARA İLİŞKİN CEZALAR 562

- Ticari defterleri tutmamak (işletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmeliymiş, kriter bu.)
- İşletmeyle ilgili gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, evet her türlüsünün, kopyasını "hard ya da softcopy" olarak bulundurmamak. (Ölümü gör yedekle bak ne olur. Defterine kaydettiğin yetmiyor çünkü.)
- Defter onaylarını yaptırmamak.
- Defter ve kayıtları Türkçe tutmamak (Demek tutulmayabiliyormuş.)
- Bu işlemleri Türkiye Muhasebe Standartları'na uygun şekilde yapmamak
- Hileli envanter çıkarmak
- Sakladığı belgelerin kopyalarını sunamamak (Hö?)
- 88. maddeye aykırılık- 4000-TL. İPC.

"Bu 88. madde de nedir?" derseniz, başlığı "Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumlarının yetkisi" olan bir madde. Ben metnine şöyle bir baktım, yetki tanımlaması dışında tacirlere bir sorumluluk getiren ayrı bir hüküm varmış gibi görmedim. Ama yine de aykırı davranırsak dört bin lira ödeyecekmişiz, bilelim.

- Ticari defterlerin mevcut olmaması veya hiçbir kayıt içermemesi yahut kanunna uygun skalanmaması: - 300 GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASI. 

("E bu zaten ticari defteri tutmamak olarak 4000 liraya bağlanmamış mıydı demeyin. Fazla mantıklı bir soru olur.)

- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın denetimi zorlaştırmak veya engellemek: 300 GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASI. 

DENETİM VE YOLSUZLUĞA İLİŞKİN CEZALAR 562

- "Ayınların" değerlendirilmesinde yüksek fiyat biçmek veya aynın niteliğini gerçeğe aykırı göstermek, yani 551. maddeye aykırılık: DOKSAN GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASI.

- Sır saklama yükümlülüğüne (yani md. 527'ye) aykırılık: TCK 239

- Kurucular bakımından, kuruluş beyanını gerçeğe aykırı hazırlamak,
- İşlem denetçileri bakımından, kuruluşa ilişkin denetim raporunu gerçeğe aykırı hazırlamak
- ŞİRKETE BORÇLANMAK: 300 GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE APC. 
("Pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamaz." - 358)

- Aynı cezayı alacak olan iki grup daha var. Bunlardan biri için 562/5-c diyor ki, "395. maddenin ikinci fıkrasının birinci veya ikinci cümlesi hükümlerini ihlal edenler." 395'e bakıyorsunuz, ilk fıkranın ilk iki cümlesi şöyle: "Yönetim kurulu üyesi, genel kuruldan izin almadan, şirketle kendisi veya başkası adına herhangi bir işlem yapamaz; aksi halde, şirket yapılan işlemin batıl olduğunu ileri sürebilir. Diğer taraf böyle bir iddiada bulunamaz".

Arkadaşlar, utanmadan iddia ediyorum, bu ülkede Türkçe'yi koskoca Tekinalp'ten daha iyi kullanan bir milyon kişi bulabilirim; hatta bunlardan biri de benim.

Ha önce şunu soralım, bu nasıl bir adli ceza konusu olabiliyor anlamış değilim, açıklanabilir mi lütfen? Burada bir suçtan değil, prosedüre uyulmadan alınmış ve zaten sırf bu yüzden de batıl olduğu "ileri sürülebilecek olan" bir işlemden söz ediyoruz. Birincisi, "ileri sürülebilir" diyerek zaten hukuka uygunluğa yönelik bir açık kapı bırakmışsınız yani bu aslında "o kadar da" suç değil. İkincisi, açık kapı olmasa bile, basbariz hukuki mahiyetteki bir işlemin adli cezaya bağlanmasının altındaki "hukuk politikası" nedir?

Şimdiki sorum ise, sadece bu düzenlemeye değil, TTK'daki bu adli ceza sevdasının tümüne yönelik. Abilerim ablalarım, daha iki gün önce "ekonomik suça ekonomik ceza" diyerek çekte hapsi kaldıran siz değil miydiniz? Çekteki hapis cezasını uzaylılar mı kaçırdı? O işler ekonomikti de bu işler değil mi?

Gelelim Türkçe konusundaki dayanağım olan ikinci cümleye. "Diğer taraf böyle bir iddiada bulunamaz."

Diğer taraf? Neyin diğer tarafı? Neyi iddia edemiyor? Neden böyle bir hakkı yok? Nedir yani allahaşkına bu nedir? Artı, bu ikinci fıkraya aykırılık da bir ceza sebebi biliyorsunuz ki, yani bu iddiada bulununca biz de mi adli ceza yiyoruz? Ne oluyor hakaret mi etmiş oluyoruz? Hadi iddiamızı kanıtlıyorsak ne olacak? Biri bana anlatsın.

- Bir de, TOBB'un listesinde yine bu cezanın "şirkete borçlanan yönetim kurulu üyeleri ve onun yakınları veya kendisinin ve sözkonusu ortağı oldukları şahıs şirketleri ile en az yüzde yirmisine katıldıkları sermaye şirketleri" için de verileceği yazılmış ama yemin ederim bu düzenleniş şeklini bir gram olsun anlamadım.

- Faaliyet yılının ilk üç ayı içinde şirketin hakim ve bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında rapor düzenlemeyen bağlı şirketin yönetim kurulu için +
- Bağlı şirketin finansal durumu ile ilgili olarak yönetim kurulu üyeleri tarafından istenen raporu hazırlamayan şirketin YK başkanı için: 200 GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE APC.

Şimdi, bu cezayı gerektiren ilk hale bakalım.

"İlk üç ayı içinde" derken yani biz bunu daha ilk günden hazırlayıp "İlişkiler çok güzel on numara, ilk 24 saat tam istediğimiz gibi geçti. Tabii bazı eksikliklerimiz var ve henüz tek bir işlem yapmış değiliz ama olsun." desek oluyor mu?

İkinci hale ilişkin ise, "yönetim kurulu üyeleri tarafından istenmek" derken? Kaç tanesi? Tek biri yetiyor mu? Cep telefonumuza "cnm rpr istmştm gndrmemissn :(" diye mesaj göndersek oluyor mu? Nasıl istiyoruz?

- Sermaye artırımı, birleşme, bölünme, menkul kıymet çıkarma gibi işlerle ilgili belgelerde hile veya sahtecilik: BİR YILDAN ÜÇ YILA KADAR HAPİS.

- Sermaye tamamen taahhüt olunmamış veya ödenmemişken, bütün bunlar olmuş gibi göstermek: ÜÇ AYDAN İKİ YILA KADAR HAPİS.

- Şirket kurmak, sermaye artırmak veya para toplamak için SPK'dan gerekli izni almamak: ALTI AYDAN İKİ YILA KADAR HAPİS.

İNTERNET SİTELERİNE İLİŞKİN CEZALAR 562

- Zorunlu olduğu siteyi kurmamak,
- Sitesi varsa olması zorunlu hale getirmemek: 100 GÜNE KADAR APC.

Fakat bu zorunlu içerikte çok değişiklik oldu diyolla, ona bi bakın diyorum.

DENİZ TİCARET HUKUKUNA İLİŞKİN CEZALAR

- Türk bayrağı çekme hakkı olmadığı halde çeken veya bu bayrağı çekmesi gerekirken çekmeyen: ALTI AYA KADAR HAPİS VEYA APC.

- 945'tekiler hariç (ki ne olduklarını siz benden daha iyi bilirsiniz) gemi tasdiknamesini veya onaylı suretini ya da bayrak şahadetnamesini almadan Türk bayrağı çeken: DÖRT AYA KADAR HAPİS VEYA 200 GÜNE KADAR APC

(Sanırım bu "bayrak çekme hakkının olup olmaması" maddesinde değerlendirilmesi halinde kıyamet erken kopabilirmiş.)

- Bayrak şahadetnamesini gemide bulundurmamak: İKİ AYA KADAR HAPİS VEYA 100 GÜNE KADAR APC. 

- Harp gemileri ile sahil istihkamları önünde ve Türk limanlarına girerken veya çıkarken bayrak çekmemek: ÜÇ AYA KADAR HAPİS VEYA APC.

Bunun hapse bağlanması iyi olmuş gerçekten. (Aslında bu cümleyi geyik diye yazmış ama düşündüm de, kendi savaş gemisini vuran insanların çocuklarıyız. O yüzden aslında gerçekten iyi olmuş...)

- Geminin ismini yazma yükümlülüğüne uymamak: ÜÇ AYA KADAR HAPİS VEYA APC.

*
Şimdilik bu kadar. Yine elli saat yazdığım ve bu yüzden bir toplantıyı ektiğim için, artık tek satır yazacak halim kalmadı.

Güç sizinle olsun. Ama sicilinize işlemesin.
Göksun.